ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਸਬੰਧੀ ਸੈਮੀਨਾਰ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪ੍ਰੋ. ਰਵੀ ਰਵਿੰਦਰ ਨੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਕੇਵਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇਪਣ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ 'ਤੇ ਤੁਰਨ ਲਈ
ਉਰਜਿਤ ਕਰਨਾ ਵੀ ਹੈ।ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਨਿਵਾਸਰਾਓ ਨੇ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਡਾ. ਵਨੀਤਾ ਨੇ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਆਲੋਚਨਾ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਪੈੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਦੇ
ਵੀ ਸੁਹਜ ਦਾ ਪੱਲਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ।ਪਦਮ ਸ੍ਰੀ ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਨੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਲੰਮੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲੇ।ਉਹ ਕਵੀ, ਸਮੀਖਿਅਕ, ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਤੇ ਵੱਡੇ ਬੁਲਾਰੇ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੇਂ ਲਿਿਖਆ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਸਵੀਰ
ਅਤੇ ਪੀੜ ਦੱਸਦਾ ਹੈ।ਡਾ. ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਭਾਟੀਆ ਨੇ ਕੁੰਜੀਵਤ ਭਾਸ਼ਨ ਦਿੰਦਿਆ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਸੁਖਨਵਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੰਭਾਲ ਸਕੇ। ਡਾ. ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਵਰਗੀ ਵੱਡੀ ਸ਼ਖਸ਼ੀਅਤ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਇੱਕ ਵੀ ਵੱਡਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਸਥਾਪਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। 1970
ਤੋਂ 1991 ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਬਦ ਸਾਧਨਾ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸਾਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਗਲਾ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕਲਤਾ ਦਾ ਹੈ।ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਨੁਵਾਦ ਦੀਆਂ 22 ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਚਿੰਤਨ ਵਿਚ
ਨਵੇਂ ਰਾਹ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ।ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋ. ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਪੀ.ਵੀ. ਜੋਸ਼ੀ ਨੇ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਰਹੀ ਭੂਮਿਕਾ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ।ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਰਿਭਜਨ
ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੀ ਜਿਹੜੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਕਈ ਵਿਧਾਵਾਂ ਨੂੰ
ਪੜਨਾ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ ਸਾਡਾ ਮੂਲ ਫਰਜ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾਹੈ।ਅੰਤ 'ਚ ਅਨੁਪਮ ਤਿਵਾੜੀ ਨੇ ਸਾਰਿਆ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ।ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸੈਸ਼ਨ 'ਚ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਬਾਰੇ ਆਪਣ ਖੋਜ ਪੱਤਰ
ਪੜੇ੍ਹ ਅਤੇ ਇਸ ਸੈਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਡਾ. ਯੋਗਰਾਜ ਨੇ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮੰਚ ਦਾ ਸੰਚਲਾਨ ਡਾ.
ਬਲਜਿੰਦਰ ਨਸਰਾਲੀ ਨੇ ਕੀਤਾ।ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦਾ ਆਖਰੀ ਸੈਸ਼ਨ ਡਾ. ਕੁਲਵੀਰ ਗੋਜਰਾ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ
ਕਰਵਾਇਆ।ਇਸ ਵਿਚ ਰਮਿੰਦਰ ਕੌਰ, ਨਰੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ, ਆਤਮ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ ਤੇ ਦਵਿੰਦਰ ਸੈਫ਼ੀ
ਨੇ ਆਪਣਾ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਇਸ ਮੌਕੇ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਡਾ. ਸਤਿੰਦਰ
ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਡਾ. ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਮੋਨੋਗ੍ਰਾਫ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ. ਰਵੀ ਰਵਿੰਦਰ, ਡਾ.
ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਤੇ ਡਾ. ਹਰਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਪੁਸਤਕ ‘ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ: ਇਕ
ਪੁਸਤਕਾਵਲੀ’ ਪਦਮ ਸ੍ਰੀ ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਦੁਆਰਾ ਰਲੀਜ਼ ਕੀਤੀਆ ਗਈਆਂ।