ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ-ਨਾਭੀ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਪੇਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਖੇਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਊਰਜਾ, ਪਾਚਨ, ਹਾਰਮੋਨਸ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਮਾਂ ਦੇ ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਾਭੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸਨੂੰ ਜੀਵਨ ਰੇਖਾ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੇਂਦਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਾਭੀ ਸਰੀਰ ਦੇ 107 ਮੁੱਖ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਨਾਭੀ ਮਾਰਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਰਮਾ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 72, 000 ਨਾੜਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਨਾਭੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਨਾਭੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ: ਵਾਤ, ਪਿੱਤ ਅਤੇ ਕਫ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸੰਤੁਲਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਨਾਭੀ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ, ਹਾਰਮੋਨਲ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ, ਚਮੜੀ ਦੀ ਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਚਮਕ ਵਧਾਉਣ, ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦੀ ਲਚਕਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੀਆਂ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਾਭੀ ਅਭਯੰਗ, ਜਾਂ ਨਾਭੀ 'ਤੇ ਤੇਲ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ, ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ ਹੈ ਜੋ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤੇਲ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਗਰਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਫਲੂ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ।
ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਭੀ ਦਾ ਤੇਲ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਦੀ ਨਮੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਨਿੰਮ ਦਾ ਤੇਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਦਾਮ ਦਾ ਤੇਲ ਚਮੜੀ ਦੀ ਚਮਕ, ਹਾਰਮੋਨਲ ਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੇਸੀ ਗਾਂ ਦਾ ਘਿਓ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੁਝ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸੌਂ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨਾਭੀ ਵਿੱਚ ਘਿਓ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਪਾਉਣਾ, ਸੁੱਕੀ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਜਾਂ ਬਦਾਮ ਦਾ ਤੇਲ ਲਗਾਉਣਾ, ਪੇਟ ਦਰਦ ਜਾਂ ਗੈਸ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਾਭੀ 'ਤੇ ਹਿੰਗ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਲਗਾਉਣਾ, ਅਤੇ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਘਿਓ ਜਾਂ ਕੈਸਟਰ ਤੇਲ ਲਗਾਉਣਾ।