ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਵੇਰ ਦੀ ਰੁਟੀਨ, ਜਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰੁਟੀਨ, ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਜੀਵਨ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਬ੍ਰਹਮਮੁਹੁਰਤ (ਸਵੇਰੇ 4 ਤੋਂ 6 ਵਜੇ) ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਊਰਜਾਵਾਨ ਸਮਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਸਰੀਰ, ਮਨ ਅਤੇ ਆਤਮਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁੱਧ ਅਤੇ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ, ਆਓ ਜਲਦੀ ਉੱਠਣ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਬ੍ਰਹਮਮੁਹੁਰਤ 'ਤੇ ਜਾਂ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਡੇਢ ਘੰਟਾ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਠਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਲੋਕ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜਾਗਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ, ਇਕਾਗਰਤਾ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਮੁਖ-ਸ਼ੁੱਧੀ, ਯਾਨੀ ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਜੀਭ ਦੀ ਸਫਾਈ। ਨਿੰਮ, ਖੈਰ, ਜਾਂ ਬਬੂਲ ਦੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਨਾਲ ਦੰਦ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਭ ਦੀ ਸਫਾਈ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਅੱਗੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਉਸ਼ਾਪਨ (ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ), ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਕੋਸਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ। ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧੀਆ ਹੈ ਜੇਕਰ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਤਾਂਬੇ ਜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਕਬਜ਼, ਗੈਸ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਹੁਣ ਨੱਕ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਧੋਣਾ ਅਤੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬੂੰਦਾਂ ਗਾਂ ਦੇ ਘਿਓ ਜਾਂ ਅਨੁ ਤੇਲ ਪਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਾਈਨਸ ਅਤੇ ਐਲਰਜੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਮਨ ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸਵੇਰ ਯੋਗਾ, ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਨਮਸਕਾਰ, ਤਾਡਾਸਨ, ਜਾਂ ਅਨੁਲੋਮ-ਵਿਲੋਮ ਵਰਗੇ ਹਲਕੇ ਆਸਣ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖੂਨ ਸੰਚਾਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਗੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਦੀ ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅੱਗੇ, ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ, ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਮਨ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਠੰਡੇ ਜਾਂ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਹਾਉਣ ਨਾਲ ਆਲਸ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਗੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਨਹਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਜਾਂ ਧਿਆਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਦਿਨ ਭਰ ਖੁਸ਼ ਅਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਨਾਸ਼ਤਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਵੇਰ ਦਾ ਖਾਣਾ ਹਲਕਾ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਲ, ਦਲੀਆ, ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਖਿਚੜੀ, ਜਾਂ ਦੁੱਧ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।